Нұр-Сұлтан қаласында онлайн сотқа наразы жандардың жиыны өтті. Олар қашықтан байланыс арқылы жүргізілетін отырыс кезінде судьялар ойына келгенді істейді, процестерде адам құқығы аяққа тапталып жатыр дегенді айтады деп хабарлайды QazPulse тілшісі.
Мысалға, Ирина Маженова «Терроризмді насихаттау» бабы бойыншы жеті жылға сотталған Дадаш Маженовтың анасы. Қазір ұлының ісі қайта қарастырылуда. Осы орайда сотталушының туыстары соттың онлайн режимде өтіп жатқанына наразы.
«Онлайн сот барысында адамның тағдыры компьютерде отырған адамның, яғни хатшының қолында. Қаласа, дауысын азайтып тастайды. Біз дауыс жоғалып кетті, ештеңе көрінбейді десек, біздің сөзімізге ешкім құлақ аспайды. Бос экранға телміріп қарап отырамыз. Ал олар біз ештеңе естімеген уақытта қандай да бір шешім шығарып үлгереді. Сотты тоқтатыңыз десек те, хатшыға жазсақ та, бәрі сол қалпы», – дейді Ирина Маженова.
Оның сөзін өзге сотталушылардың жақындары да құптап отыр. Кейбіреуінің сотқа онлайн түрде қосылуға мүмкіндігі жоқ, көп жағдайда интернет байланысы нашар екен. «Баламыздың уақытша тергеу изоляторында бірнеше ай артық жатуына тура келсе де, соттың әділ өткенін қалаймыз», дейді олар.
Құқық қорғаушы Талап Сағымбаевтың айтуы бойынша, сот процестерін онлайн түрде өткізу Қазақстанның заңнамасында қарастырылмаған, тіпті арнайы қаулы да шығарылмапты. Сол себепті ол сотты қайта офлайн түрде өткізуді талап етуде.
ҚР Жоғарғы сотының баспасөз хатшысы Айдос Садуақасов болса, сот процестерін жүзбе-жүз өткізу қазір мүмкін емес дейді. Себебі, бірқатар облыстардағы судьялар мен сот қызметкерлері коронавирус жұқтырған, мұндай деректер күннен күнге жиілеуде.
«Кейбір адамдар «Соттар ашылсын және сот процестері жүзбе-жүз, бетпе-бет өткізілсін!» деген талап қоюда.Осы ретте олар: «Карантин режимі бұрынғыдай қатаң емес. Қоғамның көптеген салалары қайта жандануда. Үлкен сауда орталықтарын былай қойғанда, мейрамханалар мен дәмханалар жұмыс істеуде, ХҚКО мен шаштараздарға еркін кіруге болады, тіпті пойызға, ұшаққа мініп, сапарлауға да болады. Олай болса, сот процестері неге бұрынғысынша бетпе-бет өтпейді?» деген уәж айтады. …Сот процестерін тараптардың тікелей қатысуымен өткізген жағдайда вирус қатысушыларға ғана емес, сонымен қатар судьялардың өздеріне де жұғуы әбден мүмкін. Ал бұл өз кезегінде соттың жабылуына әкеп соғады», – дейді Айдос Садуақасов.
Бұл реттен Жоғарғы сот істерді әдеттегі офлайн режимде қараудың тиімділігін жоққа шығармайтынын атап өткен жөн. Бірақ, олар, күрделі эпидемиологиялық жағдайда сот отырыстарын онлайн форматта өткізу – ең оңтайлы шешім екендігіне сенімді.
Осы орайда, бүгін, Алматы облыстық сотының карантинге жабылғаны белгілі болды. Қызметкерлер үйде отыруға жіберіліп, істерді қарауды кейінге қалдырылды.
Аделаида АУЕСПЕКОВА
